SAĞLIK
Dr. Ergül: Ekran bağımlılığı çocuklarda obezite ve depresyon sorunlarına yol açabilir
Eğitim-öğretim dönemi yakında sona eriyor ve okullar tatile giriyor. Okulların kapanmasıyla birlikte çocukların evde geçirecekleri zaman ve dolayısıyla ekran maruziyeti, sosyal medya kullanımı, dijital oyunlarla geçirilecek süre de artacak. Uzm. Dr. Pınar Balgöz Ergül, konuyla ilgili çocuklu ailelerin dikkat etmeleri gereken noktalara dair önemli açıklamalarda bulundu.
“AİLELERE BU KONUDA ÇOK ÖNEMLİ GÖREVLER DÜŞMEKTEDİR”
Günümüz koşullarında ekran bağımlılığının çocuklarda önemli bir sorun haline geldiğini vurgulayan Uzm. Dr. Ergül, “Bir yandan teknolojinin nimetlerinden faydalanma imkanı varken, bir yandan da zararlı yayınlarla karşılaşma, zamanı boşa harcama, hareketsizlik ve buna bağlı obezite, sosyal iletişimde azalma, uykusuzluk, kaygı gibi ciddi sorunlarla karşı karşıya kalmamıza neden olmaktadır. Bu zararları bilmek, bunlarla başa çıkmak, bilgisayarı ve telefonu uygun şekilde kullanmak çok önemlidir. Ailelere bu konuda çok önemli görevler düşmektedir. Bu cihazları ders çalışmak, ödev hazırlamak, araştırmak için verimli bir şekilde kullanmak mümkünken, oyun oynamak ve sosyal medya amaçlı kullanmak ders çalışmanın, aktif oyun oynamanın veya arkadaşlarıyla vakit geçirmenin önüne geçirmektedir” ifadelerini kullandı.
TEKNOLOJİ, ÇOCUKLARI SAKİNLEŞTİRMEK İÇİN KULLANILMAMALI
Günümüzde çocuğu sakinleştirebilmek, yemeğini yedirmek, anne babanın dinlenebilmesi için ekran kullanımına başvurmanın sanki mecburi hale geldiğine dikkat çeken Uzm. Dr. Ergül, “Çok erken yaşlarda bununla tanışan çocuklar bu bağımlılıktan zaman içerisinde kurtulamaz hale gelmektedir. Telefon olmadan yemeyen, ne yediğini bilmeden yiyen, düştüğünde ağlamasını bilmeyen, çevresinde neler olup bittiğini kavrayamayan çocuklar yetişmektedir” şeklinde konuştu.
“HANGİ YAŞ ARALIĞINDA NE KADAR EKRAN KULLANIMINA İZİN VERİLMESİ GEREKTİĞİNİ BİLMEK ÇOK ÖNEMLİDİR”
Okul çocuklarında bilgisayar ve internet kullanımının artık kaçınılamaz bir durum olduğunu belirten Uzm. Dr. Ergül, “Amacına uygun olarak kullanıldığında faydaları tartışılamazken ekran karşısında geçirilen sürenin uzunluğu, hareketsizlik, ekran karşısında beslenme, uyku düzeninin bozulması, şiddet içerikli oyunlar, bazı sosyal medya uygulamaları ile zararlı içeriklerle karşılaşma riskinin artması, arkadaşlar ve aile ile iletişimin azalması da bu maruziyetin en büyük zararlarıdır. Bu durum gitgide içinden çıkılmaz boyutlara ulaşmaktadır. Bu nedenle hangi yaş aralığında ne kadar ekran kullanımına izin verilmesi gerektiğini bilmek çok önemlidir” açıklamasında bulundu.
“ÇOCUKLARIN ODASINDA BİLGİSAYAR, TV VE TELEFON BULUNMAMASI ÇOK ÖNEMLİ”
İlk 2 yaşta çocukların mümkün olduğunca ekrandan uzak tutulması gerektiğini söyleyen Uzm. Dr. Ergül, “Çocuk büyüdükçe yarım saat ile 1 saat arasında anne babasının kontrolünde ekran kullanımına izin verilebilir. Her çocuğun yaşına göre uygun uyku düzeni ve en az 1 saat fiziksel aktivite yapması gereklidir. Çocuğun odasında bilgisayar, TV, telefon bulunmaması çok önemlidir. Ayrıca bu cihazlardan uzak kalacağı aktiviteler yapılması, ebeveynle ve arkadaşlarla birlikte geçirilecek zamanlar yaratılması, yemek saatlerinde birlikte olunması çocuğun ekrandan uzak kalmasını sağlayacaktır. Hatta ekranın aileyle birlikte, konuşarak, yapılanları değerlendirerek kullanılması da düşünülebilir” dedi.
“GELECEKLE İLGİLİ PLAN VE HAYALLERDEN UZAKLAŞILABİLİR”
Okul çocuklarında bilgisayar ve ekran bağımlılığı hareketsizlik ve buna bağlı obezite, dikkat eksikliği, okul başarısında düşme, planlama-organizasyon bozuklukları, uyku bozuklukları, depresyon, kaygı gibi sorunlara yol açabileceğini ifade eden Uzm. Dr. Ergül, “Ergenlerde ise yanlış ilişkiler kurma, erken cinsel olgunlaşma, yanlış kişilerin rol model alınması, zararlı madde kullanımına özenme, şiddet eğilimi gibi çok daha riskli durumlarla karşılaşılabilir. Sosyal ilişkiler üzerinde de olumsuz etki yaratan ekran kullanımı zamanla diğer aktivitelere olan ilgisinin azalmasına ve aile bağlarının zayıflamasına yol açabilir. Günlük işler ve sorumluluklarda aksamalara sebep olurken diğer yandan da yaratıcılık azalmaya başlayabilir, el becerisi gelişmez, gelecekle ilgili plan ve hayallerden uzaklaşılabilir” diye konuştu.
“BU OLUMSUZ ETKİLERİ EN AZA İNDİRMENİN YOLUNU BULMAK, TEKNOLOJİNİN YARARLI ÖZELLİKLERİNİ KULLANMAK ÇOK ÖNEMLİDİR”
Yasaklamak, engellemek, çocukları dijital dünyadan tamamen koparmanın günümüz şartlarında mümkün olmadığını söyleyen Uzm. Dr. Ergül, “Bu olumsuz etkileri en aza indirmenin yolunu bulmak, teknolojinin yararlı özelliklerini kullanmak çok önemlidir. Bilgisayar kullanmayı seven bir çocuğa belli bir konuda araştırma ve sunum yapma gibi görevler de verilerek bilgisayar kullanımının oyun dışında başka kullanım alanlarının olduğunu göstermek açısından da etkili olabilir” açıklamasında bulundu.
BAĞIMLILIK YÜZÜNDEN ÇOCUKLARI SUÇLAMAKTAN KAÇINILMALI
Çocukları bu bağımlılık yüzünden suçlamak, azarlamak ilişkileri zedeleyeceği için bundan kaçınmak gerektiğini ifade eden Uzm. Dr. Ergül, “Ekran süresinin belirlenmesi oldukça önemlidir. Çocuğun bu duruma alışması tabii ki zaman alabilir. Ev içinde birlikte vakit geçirmek, çocuğun ev işlerinde yaşına göre sorumluluk almasını sağlamak, yaşına göre okuma saatleri yapmak, birlikte oyun oynamak işe yarayabilir. Onu çabasından dolayı desteklemek, bunu vücut dili ile sözle ifade etmek çok kıymetlidir. Sabırlı olmak da çok önemlidir” şeklinde önemini paylaştı.
DOĞAYA ÇIKMAK VE KEYİF ALACAĞI AKTİVİTELER YAPMAK DİJİTALDEN UZAKLAŞTIRIR
Yaz tatili olması nedeniyle dışarda zaman geçirme şansı da yüksek olacağından doğaya çıkmak ve bisiklet-paten gibi keyif alacağı aktiviteler yapmanın çocuklar için iyi olacağına dikkat çeken Uzm. Dr. Ergül, “Yaz okullarında spor aktivitelerine katılmasını sağlamak, arkadaşlarıyla vakit geçirmeye özendirmek, hatta yeni arkadaşlar edinmesini sağlamak, ilgileneceği bir müzik aleti keşfetmek bilgisayardan uzaklaşmasına yardımcı olacaktır. Tabii bizlerin de davranışlarımızla telefon kullanma ve televizyon seyretme alışkanlığımızla onlara örnek olmamız gerektiği ortadadır” diye konuştu.
ÇOCUKLARIN DİJİTAL DÜNYADA NELER YAPTIĞI TAKİP EDİLMELİ
Çocukların ekranda neye maruz kaldığını bilmek, oynadığı oyun hakkında bilgi sahibi olmak ve internet üzerinde oynadığı oyunlarda kiminle oynadığını bilmenin önemine dikkat çeken Uzm. Dr. Ergül, “Bunun kontrolünü mutlaka yapmalısınız. Çocuklar taciz ve istismar konusunun yanı sıra şiddet konusunda da risk altındadır. Telefonda kullandığı sosyal medya uygulamalarının da denetlenmesi, yaşına uygun uygulamaları kullanması gereklidir. Kimlerle iletişim kurduğunu bilmek çok önemlidir. Televizyon uyumadan bir saat önce bilgisayar ve telefon kullanımının sonlandırılması mavi ışığa maruz kalmayı azaltacağı için sağlıklı bir uykuya da zemin hazırlar” dedi.
PARKTA OYNAMAK, AKTİF SPOR YAPMAK TEŞVİK EDİLMELİ
Uzm. Dr. Ergül sözlerini şöyle tamamladı:
“Çağımızın en büyük problemi obezite de ekran karşısında kalan çocukların hareketsizliğe bağlı olarak yaşadığı en önemli medikal sorundur. Bu nedenle aktif bir spor, sokak veya parkta koşarak oynanılan oyunlar, bisiklete binmenin ve tabii doğru beslenmenin sağlanması, yemek saatleri dışında atıştırılmasının önlenmesinde aileye büyük iş düşmektedir.”
