Türkiye
Cumhuriyet’in ilanı duası 102 yıllık karelerde
SCÜ Cumhuriyet Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Görsel, İşitsel Teknikler ve Medya Bölümü akademisyenlerinden Öğretim Görevlisi Turgay Kural, Sivas kent tarihi ve kültürüyle ilgili belge nitelikli fotoğraflar ve kıymetli evrakları arşivliyor. Kural, yurdun çeşitli bölgelerindeki sahaflardan, koleksiyonerlerden ve müzayede evlerinden satın aldığı görsel ve basılı eserler üzerine titizlikle araştırmalar yaparak, edindiği bilgiler doğrultusunda eserler yazıp, belgesel sinema filmleri hazırlıyor. Sivasın Osmanlı dönemi ve Erken Cumhuriyet dönemine dair çeşitli; yazışmaları, fotoğrafları ve mektupları koleksiyonunda muhafaza eden Kural, başta; Sivasın, eğitim tarihini, resmi geçit törenlerini, kutlamalarını ve kente gerçekleştirilen önemli ziyaretleri arşivliyor. Koleksiyonuna dahil olan eserlerin bakımını da gerçekleştiren Kural, çeşitli solüsyonlar ve kimyasallar yardımıyla eserlerin temizliğini yaptıktan sonra asit içermeyen muhafaza malzemeleri ve özel kağıtlarla eserleri koruma altına alıyor.
Sivasta 102 yıl önce Cumhuriyetin ilanından hemen sonra şükür duası için valilik binası önünde toplanan grubun yer aldığı 2 tarihi fotoğraf karesi, Kuralın çalışmasıyla arşivlerden gün yüzüne çıktı. Kuralın ulaştığı ve koleksiyonuna kazandırdığı fotoğraf karelerinde 29 Ekim 1923te Ankaradan Sivas Valiliğine gönderilen telgraf üzerine hükümet meydanında Cumhuriyetin ilanını dua ederek kutlayan Sivaslılar görülüyor. Fotoğraflardan Sivas Valiliği önünde gerçekleştirilen törene; dönemin mülki, askeri ve idari amirlerinin yanı sıra halkın da katılım sağladığı görülüyor.
GÜN YÜZÜNE ÇIKAN, NADİR KARELER
SCÜ Öğretim Görevlisi Turgay Kural, arşivinde özenle muhafaza ettiği fotoğrafların Cumhuriyetin ilanı adına kent için özel bir yeri bulunduğunu belirterek, “Koleksiyonumda yer alan fotoğraflardan bir tanesi, Cumhuriyetin ilanından hemen sonrasını belgeleyen bir karedir. Gün yüzüne çıkan, nadir karelerden olması bizim için önem arz etmektedir. Bu fotoğrafı şehir kültürüne ve belleğine kazandırdığımız için de gayet mutluyuz. 102 yıl sonra koleksiyonumuzda yer alan fotoğrafı incelediğimizde, Sivastaki mülki idari ve askeri personelin bir arada bir hatıra fotoğrafı olduğunu görmekteyiz. Fotoğrafı incelediğimizde dönemin Sivas Valisi Süleyman Bey, Belediye Başkanı Ali Rıza Yurdakul, Sivas Müftüsü Abdurrauf Efendi ve grup içerisinde yer alan o dönemin kız muallim mektebi muallimelerinden Emine Semiha hanımı tespit etmiş bulunmaktayız. Bu fotoğraflar, Cumhuriyetin ilan edilişinin hemen sonrasını belgelediği için bizim için önem arz ediyor. Bizler de 102 yıl sonra Cumhuriyetin ilan edildiği günde kültür elçilerimizle buluşturduğumuz için mutluyuz” dedi.
CUMHURİYETİN DUALARLA KABUL EDİLİŞİNİN BELGESİ
Fotoğrafı uzun süre analiz ettiğini söyleyen Kural, “Bundan birkaç yıl öncesinde Cumhuriyetin ilan edilişi ile ilgili arşivlerden bir fotoğraf daha çıkmıştı. O fotoğrafla bu fotoğrafı kıyasladığımız zaman, güneşin açısı, karede yer alan kişilerin hemen hemen aynı olduğunu görüyoruz. Burada genel itibarıyla baktığımızda bir dua sahnesinin gerçekleştiğini görüyoruz. Fakat ön tarafta dua eden kişiyi belirleyemedik. Ama arkada cübbeli olan kişi, Sivas Müftüsü Abdurrauf Efendidir. Cumhuriyetin hemen ilanından sonra, Cumhuriyetin dualarla kabul edilişini gösteren bir belge olarak koleksiyonumuzda varlığını devam ettirmektedir” diye konuştu.
Kural, o tarihte fotoğrafı çeken kişinin filmin negatifinde hasar oluşmasına rağmen anın tarihi önemini bilmesi nedeniyle eseri bu haliyle muhafaza ettiğine de dikkat çekti.