Dünya
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, ‘Çin’in Dış Politikası ve Dış İlişkileri’ toplantısında konuştu
Çinin 2024te diplomatik çabalarında önemli ilerleme kaydettiğini, değişimler ve çalkantılar içindeki dünyaya ihtiyaç duyduğu istikrarı sağlamaya çalıştığını vurgulayan Dışişleri Bakanı Wang, yeni yılda da uluslararası durumun zorluklar ve belirsizliklerle dolu olduğunu, Çinin barışı ve istikrarı korumayı, eşitliği ve adaleti savunmayı sürdüreceğini ifade etti. Wang, dünyanın değişken bir döneme girdiğini özellikle büyük ülkelerin yapacağı tercihlerin zamanın doğrultusunu ve dünyanın geleceğini biçimlendireceğini belirtti. Açıklamasında, “Çin diplomasisi tarihin doğru tarafında yer alacak ve insanlığın ilerlemesinden yana olacak. Belirsizliklerle dolu dünyaya istikrar sağlayacağız” dedi.
Bakan Yi, ülkesinin dünya barışı için çalışan adil bir güç olacağını, eşitlik, açıklık ve iş birliği anlayışı içinde küresel ortaklıklarını geliştirerek krizlerin çözümüne Çinin katkısını sunacağını, Küresel Güney ülkelerinin birlik içinde güç kazandığı yeni bir sayfayı açacağını kaydetti.
ABD İLE İLİŞKİLER
Wang, ABD Başkanı Donald Trumpın Beyaz Saraya dönüşü ve Önce Amerika diye adlandırdığı politika çerçevesinde attığı adımların, uluslararası örgütlerinden ve anlaşmalardan çekilmesi, yabancı ülkelere yardımları kesmesi ve geleneksel müttefikleriyle yaşadığı çatışmaların, Çinin uluslararası ilişkilerde küresel düzeni şekillendirebileceği daha büyük bir rol oynaması için stratejik bir fırsat sunup sunmadığına ilişkin soruya yanıt olarak şunları söyledi:
“Dünyada 190dan fazla ülke var. Bunların tümü benim ülkem öncelikli dese ve güçlü olma takıntısına girse ne olur? Orman kanunu dünyaya yeniden hakim olur. Bunun bedelini önce küçük ve zayıf ülkeler öder, uluslararası normlar ve düzen temelinden sarsılır. Büyük bir ülke önce kendi uluslararası yükümlülüklerini ve sorumluluklarını yerine getirmeli. Bencil çıkarları ilkelerin önüne koymamalı, gücünü zayıf olana zorbalık yapmak için kullanmamalı.”
Trump yönetiminin fentanil kaçakçılığını gerekçe göstererek Çine yönelik gümrük tarifelerini artırmasının kabul edilmeyeceğini vurgulayan Wang, “Hiçbir ülke hem Çini bastırmaya çalışıp hem de iyi ilişkiler kuracağı fantezisini kurmamalı. Bu ikiyüzlü eylemler ikili ilişkilerin istikrarı ve karşılıklı güven inşasına zarar veriyor” ifadelerini kullandı. Wang, ABDnin keyfi tarife politikasına geri dönmemesi gerektiğini belirterek, “ABD, tarife ve ticaret savaşlarından ne kazandı diye kendine sormalı. Ticaret açığı arttı mı azaldı mı? İmalat sanayi daha fazla mı yoksa daha az mı rekabetçi hale geldi? Enflasyon yükseldi mi düştü mü? Halkının yaşamı daha iyi mi gitti kötüye mi?” diye konuştu.
‘KÜRESEL GÜNEY’İN GÜCÜ ARTIYOR’
Endonezya Ulusal Radyosunun Küresel Güney ülkelerinin geleceğine ilişkin sorusunu yanıtlayan Wang, gelişmekte olan ülkelerin küresel ekonominin yüzde 40’ını oluşturduğunu ve dünya büyümesine yüzde 80 katkı sunduğunu vurguladı. Konuşmasında “Küresel Güney’in sesi daha güçlü duyulacak, Çin bu ülkelerle dayanışmasını sürdürecektir” dedi.
TAYVAN KONUSU
Wang Yi, Çin’in Tayvan’ın bağımsızlığına karşı tavizsiz duruşunu yineleyerek, “Tayvan, Çin’in ayrılmaz bir parçasıdır ve bu gerçeği hiçbir güç değiştiremez” dedi. ABD’nin Tayvan’a silah satışını eleştiren Wang, “Bazı ülkeler, Tayvan kartını oynayarak Çin’in gelişimini engelleyebileceklerini sanıyorlar. Ancak bu girişimler başarısız olmaya mahkûmdur” ifadelerini kullandı. Çin’in barışçıl birleşme sürecine bağlı kaldığını belirten Wang, “Barışçı yeniden birleşme olasılığı tükenirse, gerekli tüm tedbirleri almaktan çekinmeyeceğiz” ifadelerini kullandı.
Wang Yi, Çin’in Kuşak ve Yol İnisiyatifinin (BRI) son 10 yılda 150’den fazla ülkeyle iş birliği yaparak küresel kalkınmaya büyük katkı sağladığını belirtti.
“Çin, Kuşak ve Yol İnisiyatifi sayesinde ortak kalkınma fırsatları yaratıyor ve bu girişim bir borç tuzağı değil, refahın yoludur” diyen Wang, gelişmekte olan ülkelerin altyapı yatırımları konusunda Çin ile daha güçlü iş birliği yapacağını vurguladı. Afrika, Orta Doğu, Latin Amerika ve Asya’da BRI projelerinin hız kesmeden devam edeceğini ifade etti.
Çin’in BRICS genişleme sürecine verdiği desteği hatırlatan Wang Yi, “BRICS ve Küresel Güney ülkeleri, Batı’nın tek taraflı politikalarına karşı adil bir düzen inşa etmeye devam edecek” dedi. Wang, IMF ve Dünya Bankası gibi uluslararası finans kuruluşlarında gelişmekte olan ülkelerin temsil gücünün artırılması gerektiğini de vurgulayarak, “Adil ve kapsayıcı bir küresel ekonomik düzen için reformlar kaçınılmazdır” ifadelerini kullandı.
YAPAY ZEKA VE TEKNOLOJİ YARIŞI
Wang Yi, Çin’in yapay zeka, yarı iletkenler ve yeşil enerji gibi alanlardaki teknoloji yatırımlarını artırmaya devam edeceğini belirtti. ABD’nin Çin teknoloji şirketlerine uyguladığı yaptırımları sert bir şekilde eleştirerek, “Teknoloji duvarları örmek, sadece gelişimi geciktirir ama durduramaz” dedi.
Çin’in 6G, kuantum teknolojileri ve yapay zeka gibi alanlarda dünya lideri olmayı hedeflediğini belirten Wang, “Yenilik, Çin’in büyüme motorudur ve hiçbir güç bu ilerlemeyi durduramaz” ifadelerini kullandı.
GÜNEY ÇİN DENİZİ
Çin ile Filipinler arasında Güney Çin Denizinde yaşanan gerilimlerden bölge dışı güçleri sorumlu tutan Wang, “Filipinlerin denizdeki her hamlesinin gerisinde dış güçler tarafından yazılan bir senaryo var. Bu senaryo Batı medyası tarafından canlı yayınlanıyor ve olay örgüsü daima Çini karalamaya yönelik oluyor” dedi.
Wang, Çin ile Filipinler konusunda, Çinin yasalara uygun şekilde toprak egemenliğini ve deniz hak ve çıkarlarını korumaya devam edeceğini belirterek, “Piyon olmaya gönüllü olmak, sonunda terk edilmekle sonuçlanacaktır” ifadesini kullandı. Wang Yi, kıyıdaş ülkeler arasında Davranış Kuralları Mutabakatının sonuçlandırılmasının öneminin altını çizdi.