Türkiye
‘Cilo buzulları son 30 yılda yüzde 55 alan kaybetti’

Hakkarideki 4 bin 135 rakımlı Cilo Dağlarında, buzulların küresel ısınma nedeniyle her geçen yıl eriyerek alan kaybediyor ve yöre insanını endişelendiriyor. Cumhurbaşkanlığı kararı ile 2020 yılında milli park ilan edilen dağlar, her yıl Türkiyenin çeşitli kentlerinden gelen yüzlerce doğasever ve dağcı tarafından ziyaret ediliyor.
200 METRE DERİNLİKTEKİ BUZULLAR 50 METRENİN ALTINA DÜŞTÜ
Van YYÜ Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, buzulların alan kaybı yaşadığını, yıllar önce 100-200 metrelik dikey tabakanın da 50 metrelerin altına düştüğünü söyledi. Prof. Dr. Alaeddinoğlu, doğal miras olan buzulların korunması için bazı dünya ülkeleri gibi örtüyle kaplanması gerektiğini belirterek, şöyle konuştu:
“Dünyadaki sıcaklık derecesi 1,5 santigrat dereceyi aÅŸtı. Ekvatordaki bir sıcaklık ile kutup dairesine yakın bir yerdeki sıcaklık artışı aynı deÄŸil. Bir yerde 0.5lik bir sıcaklık artışı olurken, kutuplara gittiÄŸinizde 7-8 dereceye kadar çıkabilir. 4 bin 135 metre yüksekliÄŸindeki Cilo DaÄŸlarındaki buzulların varlığı, maalesef göl seviyesine, ya da ülkenin daha alçakta olan alanlarına göre sıcaklık farkı çok daha yüksek. Oradaki erime çok daha hızlı bir ÅŸekilde gerçekleÅŸiyor. Son 30 yıla baktığımızda buzullarda yüzde 55 alan kaybı olduÄŸunu görüyoruz. GeçmiÅŸte 200 metre derinlikte olan buzul tabakaları, ÅŸu an 50 metrenin altına düştü. Kaldı ki bu 50 metrelik derinlik de bir buzul kütlesinden ibaret deÄŸil. Buzulların iç kısmında önemli oranda erimeler gerçekleÅŸmiÅŸ, çatlaklar var. Yani alttan erimeye baÄŸlı olarak kanallar, tüneller oluÅŸmuÅŸ. Hala ortada kalan buzul tabakaları da büyük ölçüde tahrip olmuÅŸ, zarar görmüş. Buradaki erimenin ÅŸiddeti çok daha yüksek. Buzullar eÄŸer bir ÅŸekilde korunmazsa muhtemelen önümüzdeki 20 yıl içerisinde belki tamamı ortadan kalkar. O buzullar birer mirastır ve Anadolu coÄŸrafyasının en eski kalıntılarına tanıklık etmiÅŸ birer doÄŸa harikası. Bunu korumamız gerekir.”
BUZUL BÖLGESİ İNSAN AKTİVİTELERİNE KAPATILMALI
Cilo DaÄŸlarındaki buzulların korunabilmesi için milli park ilan edildiÄŸini, ancak bununla beraber birtakım koruma tedbirlerinin de alınması gerektiÄŸine dikkat çeken Prof. Dr. AlaeddinoÄŸlu, “Orası çok aktif insan ziyaretine açıldı. Yani insanlar orada buzulların üzerinde yürüme gerçekleÅŸtiriyor. O buzulların üzerinde yürümek de bir risk. Bir defa o alan tamamen insan hareketliliÄŸine kapatılmalı, insanlar o alana gitmemeli. O bölgeye gidenler buzulları uzaktan fotoÄŸraflamalı. Bu alanın dünyada örnekleri var. Orası bir mirastır, bu buzulları gelecek nesillere de bırakılması gerekir. Buzulların yüzeyini örten birtakım uygulamalar var. Bunun da dünyada örnekleri var. Burada da neden olmasın. Burası hakikaten bir doÄŸa harikası ve geçmiÅŸten kalan bir miras. Bunun korunması ve bizden sonraki nesiller de bu coÄŸrafyada, bu buzulların varlığını sadece kitaplarda okumasın, görselde de takip etsinler” diye konuÅŸtu.
