Sağlık
Beyne kuvvet verir şehveti arttırır
14. yüzyılda Farsça’dan Oğuz Türkçesi’ne çevrilen ‘Tabiatname’ 7 yüzyıl sonra günümüz Türkçesi’ne kazandırıldı. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yeni Türk Dili Ana Bilim Dalı Başkanı ve Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Yakup Karasoy, 14. yüzyılda Aydınoğlu Umur Bey adına Tutmacı tarafından Farsça’dan Oğuz Türkçesi’ne çevrilen “Tabiatname” adlı eseri ilk kez günümüz Türkçesi
14. yüzyılda Farsça’dan Oğuz Türkçesi’ne çevrilen ‘Tabiatname’ 7 yüzyıl sonra günümüz Türkçesi’ne kazandırıldı. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yeni Türk Dili Ana Bilim Dalı Başkanı ve Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Yakup Karasoy, 14. yüzyılda Aydınoğlu Umur Bey adına Tutmacı tarafından Farsça’dan Oğuz Türkçesi’ne çevrilen “Tabiatname” adlı eseri ilk kez günümüz Türkçesi’ne çevirerek yayımladı.
YAZARI BİLİNMİYOR
Prof. Dr. Karasoy, “Tabiatname” nin yazarının bilinmediğini sadece 14. yüzyılda Farsça’dan Oğuz Türkçesi’ne çevrildiği bilgisine ulaşılabildiğini ifade etti. Kitabın içerisinde koruyucu hekimliğe ait döneminde kabul gören bazı bilgiler olduğunu anlatan Karasoy, böyle bir eserin günümüz Türkçesi ile yayımlanmasının araştırmacılar ve meraklıları için büyük önemi olduğunu vurguladı. Karasoy, eserin bir başka öneminin de kaleme alındığı dönemde Anadolu’da hangi sebze ve meyvelerin bulunduğuna dair birinci elden bir belge niteliği taşıması olduğunu belirtti.
Hangisi neye iyi geliyor?
Tabiatname’de özellikle et çeşitleri ile ilgili yer alan bilgiler dikkati çekiyor. Eserde, at etinden sığır etine, tavuk etinden geyik etine, horoz etinden kumru etine, üveyik etinden bıldırcın ve tavşan etine kadar birçok hayvan etinin faydaları ve zararları hakkında şu bilgiler yer alıyor:
KOYUN
Sıcak ve yumuşaktır. Aynı zamanda temel gıdadır. Koyun eti her zaman mizaca uygun ve iyidir, ancak vücutta safrayı artırır. Eğer ekşi nar ve limon suyu ile beraber yenilirse bu zararı giderilir.
KEÇi
Nohut, soğan ve şalgamla birlikte uzun süre pişirilirse faydası vardır. Bir kişi de sarılık hastalığı varsa kuşkusuz ona iyi gelir. Ancak kulunç (Bağırsak sancısı) bundan kaynaklanır. Üstüne sıcak gül suyu içilirse zararı giderilir.
SIĞIR
Bilge insanlar sığır etinin mizacının nispeten soğuk ve kuru olduğunu söylerler. Vücuttaki kara safrayı artırır, kanı siyahlaştırır; terbiye edilmiş zencefil ise kötü oluşumu önleyerek normale dönmesini sağlar.
TAVUK
Sıcak ve yumuşaktır. Beyne kuvvet verir, şehveti artırır. Ancak vücuttaki sarı safrayı artırır. Gidermek için bolca ekşi yiyecekler beraber yemek gerekir. Kadın tuzluğu veya sarı çalı denilen mayhoş çiçekler, nar veya sumak gibi ekşi yiyecekler de bu zararı giderir.
GEYiK
Yüz felcine ve bağırsak sancısına faydası vardır. Vücuttaki kara safralı kanı artırır. Salça onun bu zararını giderir.
TAVŞAN
Mizacı sıcak ve kurudur. Nemli mideye çok yararı vardır. Ayrıca eklem hastalıklarına iyi gelirken kabızlığa ve baş ağrısına sebep olur. Terbiye edilmiş zencefil yenirse bu zararları yok olur.
ÜVEYiK VE KUMRU
Etleri sıcak ve nemlidir. Pişmişi çok iyi gıdadır. Ancak ciğere zararı dokunur, limon bu zararı hemen giderir.
DEVE
En büyük faydası çok doyurucu olmasıdır. Kara safraya ve vücutta gereksiz buharlara sebep olur. Tarçın onun bu zararını giderir. Eserde birçok yiyecek ve içeceğin yanı sıra tellak, ud, kanun gibi bazı çalgıların sesleri, hamam, uyumak ve yay çekmenin de faydaları ve zararlarından bahsediliyor.
AT
Sıcak ve serttir, bele kuvvet verir, yani meniyi kuvvetlendirir. Vücuttaki zararlı gazları yok eder, insanı kuvvetlendirir. Onun zararı basura sebep olmasıdır.
