Türkiye
ANTALYA 79 kültürel değer UNESCO listesinde bekliyor
ANTALYA Kent Konseyi Turizm Çalışma Grubu Başkanı Recep Yavuz, UNESCO Dünya Mirası Komitesinin bu yıl 26 eseri dahil ettiği Dünya Miras Listesine Türkiyeden 79 aday kültürel değerden hiçbirinin alınmamasına tepki gösterdi. Yavuz, “UNESCO bütün ülkelere eşit ve adil davranmıyor. Listeyi inceleyince Avrupa ülkelerinin ön planda olduğunu görüyoruz” dedi.
Dünyada eğitim, bilim, sanat ve kültür alanlarında uluslararası işbirliği yoluyla dünya barışını ve güvenliğini koruma amacıyla 1972de kurulan Birleşmiş Milletler (BM) Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü UNESCOnun Dünya Miras Listesinde Türkiyeden 21 kültürel değer bulunuyor. Türkiyenin Geçici Listede, ilki 1994 yılında sunulan ve son olarak 2023 yılında güncellenen şekliyle 72 kültürel, 4 karma ve 3 doğal olmak üzere toplam 79 mirası asıl listeye girmek için bekliyor.
YILDA ORTALAMA BİR ESER
UNESCOnun bu yıl Türkiyeyi pas geçtiğini dile getiren Antalya Kent Konseyi Turizm Çalışma Grubu Başkanı Recep Yavuz, bu yıl 21-31 Temmuz tarihlerinde Hindistanın Yeni Delhi şehrinde toplanarak yeni UNESCO şehirlerinin belirlendiği toplantıdan Türkiyenin aday listedeki 79 aday kültürel değerden hiçbirinin seçilmemesine tepki gösterdi. Türkiyenin UNESCO Dünya Mirası Listesinde ilk 10 ülke içinde olabilecek zenginliklere sahipken hak ettiği yerde olmadığını söyleyen Yavuz, “2014 yılından bugüne geçen 10 yıl içinde 10 kültürel zenginliğimiz UNESCO Dünya Mirası Listesine dahil edildi. Yılda ortalama 1 kültürel varlığımız listeye girebiliyor. 79 adayımız var ve böyle devam ederse 79 yıl gerekli” dedi.
KÜLTÜR TURİZMİNİN EN ÖNEMLİ MARKASI
Kültür turizminin en önemli öğelerinden birinin UNESCO markası olduğunu söyleyen Yavuz, “Kültür turizminde öne çıkan ülkeler kültürel varlıklarını bu marka ile güçlendirerek tanıtmaya çalışır ve bunda da etkili olurlar. Bu yönde hazırlanan kataloglarda UNESCO simgesi her zaman baş köşede yerini alır. Her yıl yaz ortasında toplanan UNESCO Dünya Mirası Komitesi adaylık başvurularını inceleyerek kararını verir ve yeni UNESCO dünya miraslarını kamuoyuna açıklar. Ben de her temmuzu heyecanla beklerim. Çok değerli ve dünyadaki emsallerinden çok daha kıymetli onlarca kültürel varlığımız bekleme listesinde” diye konuştu.
22 ÜLKEDEN 26 ESER LİSTEYE GİRDİ
Komitenin bu yıl sessiz sedasız toplanarak yeni UNESCO şehirlerini belirlediğini kaydeden Yavuz, “Buna göre Hindistan, Filistin, Almanya, İngiltere, Ürdün, Çin, Bosna Hersek, Fransa, Kuzey İrlanda, Brezilya, Etiyopya, Güney Afrika, Burkino Faso, Japonya, Tayland, Rusya, Kenya, Malezya, İtalya, Suudi Arabistan, Romanya ve İrandan 26 eser UNESCO Dünya Mirası Listesine dahil edildi” dedi.
79 KÜLTÜREL DEĞER 20-30 YILDIR BEKLİYOR
UNESCOnun aday listesinde 79 kültürel değeriyle Türkiyenin dünyada ilk sırada olduğunu belirten Recep Yavuz, “Türkiyeden hiçbir ören yerinin listeye dahil edilmemesi açıkçası anlaşılır değil. Aday listede dünya tarihine damga vuran onlarca eserimiz 20-30 yıldır onay bekliyor. Bu değerler arasında Karain Mağarası, İshak Paşa Sarayı, Ahlat Mezar Taşları, Sümela Manastırı, Perge, Zeugma, Aspendos Tiyatrosu, Yivli Minare, Assos, Bodrum Kalesi, Kızılırmak Deltası, Zeynel Abidin Camii, Mor Gabriel Kilisesi, Kaunos, Tuz Gölü Havzası, Sart ve Bin Tepeler, Likya Antik şehirleri gibi dünya kültüründe önemli yer tutan bu nadide şehirler aday listesinde yıllardır bekletiliyor” diye konuştu.
UNESCO EŞİT VE ADİL DAVRANMIYOR
Türkiyeden geçen yıl Gordion ve ahşap camilerimiz ile iki kültürel varlığın listeye dahil edildiğini dile getiren Yavuz, “Aslında bu bize diğer bekleyen şehirlerimiz adına bir umut vermişti. UNESCO maalesef bu yıl Türkiyeyi pas geçti. Oysa Türkiye en az diğer ülkeler kadar UNESCO Mirasını hak edecek eserlere sahip. UNESCOnun Dünya Mirası listesinde 1272 eser mevcut. İspanyanın 50, İtalyanın 60, Almanyanın 54, Yunanistanın 19, Çinin 59, Meksikanın 35 eseri var. Türkiyeden ise 21 eser bugüne kadar Dünya Mirası listesine dahil edildi. UNESCO bütün ülkelere eşit ve adil davranmıyor. Listeyi inceleyince Avrupa ülkelerinin ön planda olduğunu görüyoruz” dedi.
KARAİN MAĞARASI VARKEN AVRUPA DİYE KITA YOKTU
Aday listesinde 1 Şubat 1994ten bu yana bekletilen Antalyadaki Karain Mağarasını örnek gösteren Recep Yavuz, “Bu yıl Bosnadan Vjeyrenica mağarası seçildi. Karain Mağarasında 500 bin yıl öncesi Alt Paleolitik Döneme ait yaşam izleri bulunmaktadır. Mesela Almanyanın Türkiyenin 2,5 katı daha fazla UNESCO Mirasına sahip olması ne tarihsel, ne görsel olarak açıklanabilir. Karain Mağarasında yaşam belirtileri varken Almanya veya Avrupa diye bir yer yoktu. Seçilme kriterlerine, seçilen yerlere bakınca kendi içinde çeliştiği aşikar. UNESCO Komitesinin daha adil davranarak yıllar öncesinde başvurduğumuz nadide eserlerinin daha fazla bekletilmeden bir an önce dünya mirası olarak ilan etmesini ümit ediyorum” diye konuştu.
LİSTEDEKİ 21 ESER
Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, Sultanahmet Arkeolojik Parkı (Konstantin Hipodromu, Ayasofya, Aya İrini, Küçük Ayasofya ve Topkapı Sarayı dâhil), Süleymaniye Koruma Alanı, Zeyrek Koruma Alanı ve Kara Surları Koruma Alanı olmak üzere dört ana unsurdan oluşan İstanbulun Tarihi Alanları, Göreme Millî Parkı ve Kapadokya, Hattuşa: Hitit Başkenti-Çorum, Nemrut Dağı, Hieropolis – Pamukkale, Xanthos – Letoon (Antalya-Muğla), Safranbolu Şehri, Truva Arkeolojik Alanı, Edirne Selimiye Camii ve Külliyesi, Çatalhöyük Neolitik Alanı, Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu, Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı, Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı, Efes
Ani Arkeolojik Alanı, Aphrodisias (Aydın), Göbekli Tepe, Arslantepe Höyüğü Malatya, Gordion Ankara, Afyon Ulu Camii (Afyon), Sivrihisar Ulu Camii (Eskişehir), Ahi Şerefettin Camii (Ankara), Eşrefoğlu Camii (Konya) ve Mahmut Bey Camii (Kastamonu) şeklindeki Anadolunun Ortaçağ Dönemi Ahşap Hipostil Camileri.
Haber: Mehmet ÇINAR/ANTALYA,