EYT
AK Parti Ekonomik krizi EYT’lilere yıkmaya çalışıyor!
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 2024 yılı maliyetini 724 milyar TL olarak açıklarken, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Elitaş 5 yıllık maliyetin 300 milyar dolar olduğunu söyledi.
AK Parti EYT’nin maliyetini dillendirmeye devam ediyor.
Geçen yıl yürürlüğe giren emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesinin üzerinden 16 ay geçti ve maliyeti üzerine tartışmalar başladı. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 2024 yılı maliyetini 724 milyar TL olarak açıklarken, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Elitaş ise 5 yıllık maliyetin 300 milyar dolar olduğunu ifade etti. EYT’nin maliyetine ilişkin farklı hesaplamalar ve görüşler de mevcut.
EYT Düzenlemesi ve İlk Sonuçlar
EYT düzenlemesi, geçtiğimiz yıl Mart ayında yasalaştı ve Nisan ayından itibaren emekli aylıkları bağlanmaya başladı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, Mayıs ayında yaptığı açıklamada EYT kapsamında yaklaşık 2 milyon kişinin emekli olduğunu ve 5 yıl içinde toplamda 2,5 milyon kişinin emekli olmasının beklendiğini belirtti.
Maliyet Hesaplamaları ve Yorumlar
Son dönemde EYT ile ilgili farklı maliyet hesaplamaları açıklandı. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Habertürk TV’de yaptığı açıklamada, “Geçen sene muhalefetin popülist iteklemesi ile seçim sürecinde EYT hayata geçirildi. Bu sene yıllık maliyeti 724 milyar TL. Milli gelirin yüzde 2’sine yakın bir rakamdan bahsediyoruz” dedi. AK Parti Genel Başkanvekili Mustafa Elitaş ise bir televizyon programında EYT’nin 5 yıllık maliyetinin 300 milyar dolar olduğunu söyledi.
TEPAV’ın Hesaplamaları
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) Program Danışmanı Hakan Yılmaz, EYT’nin 2023 yılı maliyetini 243,9 milyar TL olarak hesapladı. Yılmaz, 2024 yılı maliyetini 715,9 milyar TL, 2025 yılı maliyetini ise 1 trilyon 41,5 milyar TL olarak tahmin etti. Bu hesaplamalara göre, EYT’nin maliyetinin milli gelire oranı 2024’te yüzde 1,74, 2025’te ise yüzde 1,92 olacak. Yılmaz, EYT’nin üç yıllık toplam maliyetinin milli gelirin yüzde 4,6’sına ulaşacağını öngörüyor.
SGK’nın İlk Yıl Maliyet Hesapları
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), EYT düzenlemesinin 2023 yılı maliyetini 144,7 milyar TL olarak hesapladı. Emekli olacak kamu personeline yapılan 49,7 milyar TL’lik emekli ikramiyesiyle birlikte merkezi yönetim bütçesine toplam maliyeti 194,4 milyar TL olarak açıklandı. Ayrıca, emekli olan 4/a’lıların çalışma hayatından çekilmesiyle oluşabilecek sosyal güvenlik prim kaybı da 45,5 milyar TL olarak hesaplandı.
EYT’nin Maliyet Hesaplamasında Dikkate Alınması Gerekenler
EYT düzenlemesi ile yaklaşık 5 milyon kişinin emekli olacağı öngörülüyor. 2023 yılında emekli olan EYT’lilerin ortalama yaşı 48,5 olup, normalde 54,8 yaşında emekli olacaklardı. Bu durumda, geri kalan 3 milyon kişinin de normalden 6,3 yıl erken emekli olacakları varsayılıyor. 2023 yılında 2 milyon 9 bin kişiye yaşlılık aylığı bağlanırken, 2024’ün ilk 4 ayında ise 214 bin kişiye yaşlılık aylığı bağlandı.
EYT ile ilgili yasa teklifinin görüşmeleri sırasında yapılan sunumda, 2023 yılında emekli olma hakkına sahip EYT’lilerin ortalama emekli aylığının 8.733 TL olduğu belirtilmişti. Emekli aylıklarına yapılan zamlarla birlikte, bugün itibarıyla EYT’lilerin ortalama emekli aylığı 20.321 TL seviyesine ulaştı.
