Türkiye
Ağrı – 1855 yılında Tendürek Dağı’ndan akan lavların yuttuğu köyleri araştırıyorlar
AĞRI İbrahim Çeçen Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Alperen Kayserili ile Dr. Öğretim Üyesi Tolga Korkusuz ve Araştırma Görevlisi Emre Sakaoğlu, 1855 yılında patlayan Tendürek Dağından akan lavların yuttuğu köyleri araştırıyor.
Ağrının Doğubayazıt ve Diyadin ilçeleri ile Vanın Çaldıran ilçesi arasında yer alan Tendürek Dağında tarihi kaynaklara göre 1855 yılında patlama meydana geldi. 3 bin 532 metre rakımlı dağdan fışkıran lav, kül ve gazlar çevredeki köyleri yok etti. Patlama sonrası bölgede kaç yerleşim biriminin lavlar altında kaldığını belirlemek üzere Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Alperen Kayserili, Dr. Öğretim Üyesi Tolga Korkusuz ve Araştırma Görevlisi Emre Sakaoğlu araştırma başlattı. Dron kamerasıyla inceleme yapan akademisyenler, bazı bölgelerde yerleşim izlerine rastladı.
‘EVLERİN YAPI MALZEMESİ, VOLKANIİK TAŞLAR’
Tendürek Dağındaki patlama sonucu yerleşim birimlerinin lavlar altında kaldığını belirten Dr. Öğretim Üyesi Tolga Korkusuz, “Tendürek Dağında volkan lavlarının ulaştığı uç noktalardayız. Kayıtlara göre patlayan volkanlar dolayısıyla yakınımızda bir köy lavlar altında kalıyor. Lavların da yavaş yavaş akmasına biz Aa lav akıntıları diyoruz. Burada volkanik taşların insanların evi olduğunu görüyoruz. Evlerinin yapı malzemesinin volkanik taşlar olduğunu görüyoruz. Bir yandan volkanizma bize yuva sağlarken, bizim için tehlikeli de olabiliyor. Burada tehlikeli olduğunun da sonucunu görebiliyoruz” diye konuştu.
‘EŞSİZ ÖRNEKLERE SAHİP BİR ALAN’
Bölgenin jeomorfolog turizmi açısından önemli olduğunu belirten Korkusuz, “Türkiyedeki eşsiz örneklere sahip bir alandayız. Çünkü volkanik akışı her yerde görebiliriz. Erciyeste de görebiliriz, Ağrı Dağında da görebiliriz. Ancak böylesine bir sonucun yerleşim yerinin lavlar altında kalmasını hiçbir yerde göremiyoruz” dedi.
EN FAZLA YERLEŞİM BARINDIRAN MEKANLAR ARASINDA
Geçmişten bu yana her dönemde volkanik arazilerin verimliliğine ve bölgedeki arazilerin de aynı durumda olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Alperen Kayserili, şunları söyledi:
“Tendürek Dağı 2 bin 114 rakımdayız. Lav akıntılarıyla birlikte gerçekten güzel bir yayılma var ve kayaçlar lavların soğuma durumlarına göre içerisinde gaz barındırıp da soğuduktan sonra etrafında katılaşan türlü yapılaşmayı görülüyor. Lav külleri yine buralarda kendilerini gösteriyor ve hemen eteğinde verimli araziler, yerleşmiş olan köyler mevcut. Tarihi dönemlerden beri volkanik sahaların en fazla yerleşim barındıran mekanlar arasında olduğunu biliyorduk. Günümüzde de bu özelliğin devam ettiği gerçeğiyle karşı karşıya kalıyoruz.”
Haber-Kamera: Ümit OKTAN / AĞRI,
