Türkiye
ÅžehirleÅŸmeyle ‘Gesi BaÄŸları’ yok oluyor
KAYSERÄ°’nin Melikgazi ilçesi Gesi Mahallesi’nde türkülere konu olan ve üzüm yetiÅŸtiriciliÄŸi yapılan Gesi BaÄŸları, kentte artan ÅŸehirleÅŸme nedeniyle yok olma noktasına geldi. Gesi Mahalle Muhtarı Yusuf Çelebi, “Ãœzüm baÄŸlarımıza ÅŸu an bakılmıyor, bakılan sayılı baÄŸlarımız var. Ãœzüm baÄŸlarımızın yüzde 80’ini kaybettik. BaÄŸlarımız, ÅŸu an yapılaÅŸmaya ve betonlaÅŸmaya terk edilmiÅŸ vaziyette. Geriye kalan üzüm baÄŸlarımızda bakım olmadığından ve arsalar para ettiÄŸinden dolayı burada da baÄŸcılık kalmayacak. Gesi BaÄŸları artık sadece türkülerde kalacak” dedi.
Melikgazi ilçesinde bulunan Gesi Mahallesi’nin adı ilk olarak 787 yılı kayıtlarında ‘Kase’ ya da ‘Kassiane’, 1522 yılı kayıtlarında ise ‘Gesi’ olarak geçti. Daha sonra ‘BaÄŸyurdu’ adını alan yerleÅŸim, 16 Haziran 1965’te Bahçeli köyü ile birleÅŸerek belediye statüsü aldı ve Gesi beldesine dönüştürüldü. 2012 yılındaki yasa deÄŸiÅŸikliÄŸinden sonra ise Melikgazi ilçesine baÄŸlı mahalle oldu. GeçmiÅŸ yıllarda mahallede, ÅŸarap üretimi ve üzüm yetiÅŸtiriciliÄŸi yapıldı. Gesi’de bulunan üzüm baÄŸları zamanla birçok türküye de konu oldu. Bölge özellikle ‘Gesi baÄŸları’ türküsü ile ün kazandı. Toplamda 12 mahalleyi kapsayan Gesi baÄŸları, ÅŸehirleÅŸmenin de etkisiyle yok olma derecesine geldi. Özellikle Gesi Fatih ile Ä°ldem Cumhuriyet Mahallelerinde bulunan üzüm baÄŸları ÅŸehirleÅŸme ile yok oldu. Gesi Mahallesi’nin küçük bir bölümünde baÄŸcılık yapılıyor.
Gesi Mahallesi Muhtarı Yusuf Çelebi, “GeçmiÅŸteki kültür ile ÅŸu anki kültür arasında çok fark var. Daha önceleri buralarda pekmez ve ÅŸarap üretilirken ÅŸu an sadece pekmez yetiÅŸtiriciliÄŸi yapılıyor. BaÄŸlarda çalışacak işçi bulunamadığından, üzüm baÄŸlarımızı iÅŸletmekte problem yaşıyoruz. BaÄŸlarımızda 4 çeÅŸit üzüm mevcut. Bunlar; dirmit üzümü, diÄŸeri beyaz üzüm ve pekmezlik olarak kullanılıyor. Bir de sofralık olarak da parmak ve gül üzümü var. Bunları baÄŸlarımızda yetiÅŸtiriyoruz” ifadelerini kullandı.
‘ÃœZÃœM BAÄžLARIMIZIN YÃœZDE 80’Ä°NÄ°N KAYBETTÄ°K’
Ãœzüm baÄŸlarına yapılan bakımı anlatan Muhtar Çelebi, “Daha önceleri güvercin gübresiyle bakımı yapılır ve üzüm çubuklarının bulunduÄŸu toprağın kenarları açılırdı. İşçi bulmak problem olduÄŸundan ve genç neslimiz mahallemizde kalmadığından bir de mirasçı malı olduÄŸundan dolayı üzüm baÄŸlarımızın bakımı zorlaÅŸtı. Ãœzüm baÄŸlarımıza ÅŸu an bakılmıyor. Bakılan sayılı üzüm baÄŸlarımız var. Ãœzüm baÄŸlarımızın yüzde 80’ini kaybettik. Gesi BaÄŸları 12 mahalleden oluÅŸuyor. Bunlar KayabaÄŸ, Güzelköy, Gürpınar, Turan, BaÄŸpınar, Vekse, Ağırnas, Büyük Bürüngüz, Küçük Bürüngüz ve Subaşı. Daha sonra katılan mahallelerimiz ise Ä°ldem Cumhuriyet ile Gesi Fatih bulunuyor. Daha önceden Ä°ldem Cumhuriyet Mahallesi’nin bulunduÄŸu bölgede üzüm baÄŸlarımız mevcuttu. Åžu an 1-2 tane kalan baÄŸ vardır. Onlara da baÄŸ sahipleri bakmıyor. Artık o bölgeler ÅŸehirleÅŸti. Mülkler para edince baÄŸcılıktan vazgeçildi. Arsaya, eve ve binaya daha fazla önem verildi. Bunun sonucunda da o bölgelerde baÄŸcılık bitti. YapılaÅŸma baÄŸcılığı bitirdi” dedi.
‘BAÄžCILIK BÄ°TECEK’
Çelebi, “Burada hiç ev yok iken ÅŸu an gördüğümüz gibi hemen hemen 10 ev oldu. Halen de yapılmaya devam ediliyor. Ãœzüm baÄŸlarımız, ÅŸu an yapılaÅŸmaya ve betonlaÅŸmaya terk edilmiÅŸ vaziyette. Geriye kalan üzüm baÄŸlarımızda bakım olmadığından ve arsalar para ettiÄŸinden dolayı burada da baÄŸcılık kalmayacak. Gesi BaÄŸları artık sadece türkülerde kalacak. BaÄŸcılıkta makineleÅŸme ve düzenli bir aÄŸaç dikimi olursa güzel bir kazanç ile baÄŸcılık yapılır. Buradaki mülk sahipleri el deÄŸiÅŸtirirse baÄŸcılık sektörü canlanır. Bakarsan baÄŸ bakmazsan daÄŸ olur, demiÅŸler. Burada da bakarsak baÄŸ, bakmazsak 2 gün sonra buralar daÄŸ olacak. Bu ÅŸekilde baÄŸcılık bitecek” diye konuÅŸtu. DHA)