Türkiye
Milli Saraylar BaÅŸkanlığı’na devredilen tarihi cezaevinde, Edirne Sarayı eserleri sergilenecek
CUMHURBAÅžKANLIÄžI Milli Saraylar BaÅŸkanı Yasin Yıldız, geçen yıl Milli Saraylar BaÅŸkanlığı’na devredilmesinin ardından restorasyonun hız kazandığı Edirne Sarayı sınırları içindeki, yakın zamana kadar kapalı cezaevi olarak kullanılan tarihi Asakir-i Mansure-i Muhammediye Kışlası’nın müzeye dönüştürüleceÄŸini açıkladı. Restorasyon sonrası açılacak müzede, Edirne Sarayı buluntularının sergileneceÄŸini anlatan Yıldız, “Bazıları Ä°stanbul’da veya Edirne’de bulunan müzelerde Edirne Sarayı’na ait çok sayıda taşınabilir eser var. Edirne’ye çok ciddi bir kıymetli müze ve kültür merkezi kazandıracağımızı söyleyebilirim” dedi.
Osmanlı padiÅŸahı 2’nci Murad döneminde 1450 yılında yapımına baÅŸlanan ve Fatih Sultan Mehmet döneminde tamamlanan Edirne Sarayı, savaÅŸlar, deprem ve yangınlar sonucu uÄŸradığı tahribatlar nedeniyle yıkıldı. Sarayda Cihannüma Kasrı, Adalet Kasrı, Kum Kasrı, hamam ve mutfağı ile saray giriÅŸ kapısının bir bölümü günümüze kadar ulaÅŸtı. Ayakta kalan yapılarla birlikte kaybolan diÄŸer kısımların ayaÄŸa kaldırılması için Kültür ve Turizm Bakanlığı, Edirne ValiliÄŸi ve Trakya Ãœniversitesi, alanda yaklaşık 13 yıl önce ortak kazı ve restorasyon çalışması baÅŸlattı. Çalışmalar sonrası, mutfak ve hamam restore edildi. Daha önce Trakya Ãœniversitesi tarafından yapılan kazı çalışmaları, geçen yıl 18 Ekim’de CumhurbaÅŸkanlığı Milli Saraylar BaÅŸkanlığı’na devredildi, 2023 Ocak ayında ise kazı çalışmaları baÅŸladı.
‘KIÅžLA RESTORASYONUNA ÖNÃœMÃœZDEKÄ° YIL BAÅžLAYACAÄžIZ’
CumhurbaÅŸkanlığı Milli Saraylar BaÅŸkanı Yasin Yıldız, Edirne’ye gelip, 8 aylık sürecin ardından kazılarda gelinen noktayı anlattı. Geçen aylarda Milli Saraylar BaÅŸkanlığı’na devredilen ve kısa süre öncesine kadar kapalı cezaevi olarak kullanılan, 19’uncu yüzyıl yapısı Asakir-i Mansure-i Muhammediye Kışlası’na deÄŸinen Yıldız, “Orayla ilgili devraldıktan sonra yaptığımız çalışmalarda gördük ki bugün ayakta olan kısmı, yapının ancak yüzde 50’si. Bu bile ciddi anlamda yaklaşık 20 bin metrekarenin üzerinde bir kapalı alana sahip, oldukça özgün bir yapı. İçinde bir temel seviyesinde kalmış cami ve bugün hala ayakta olan ama ciddi bir restorasyona ihtiyacı olan hamamıyla birlikte devraldık. Sadece bahçesinin alanı 80 dönüm. Åžu an devirle ilgili son çalışmaları tamamlıyoruz, Adalet Bakanlığımız ile beraber. Bunun ardından yıl sonuna kadar rölöve ve restorasyon projeleri çıkacak ve inÅŸallah önümüzdeki yıl oraya da ciddi anlamda restorasyona baÅŸlamış olacağız” diye konuÅŸtu.
‘MÃœZE VE KÃœLTÃœR EVÄ° OLARAK KULLANILACAK’
Söz konusu yapıyı Edirne Sarayı’ndaki buluntuların sergilenebileceÄŸi bir müze olarak kullanmayı düşündüklerini anlatan Yıldız, “Ä°nanıyorum ki bizim Mahmudiye Kışlası’nın veya eski adıyla Edirne Tevkif Evi’nin restorasyonu da bittikten sonra Edirne’ye çok çok nitelikli bir müze kazandırmış olacağız. Çünkü bu alanda yürütülen kazılardan ve bunun dışında da bazıları Ä°stanbul’da veya Edirne’de bulunan müzelerde Edirne Sarayı’na ait çok sayıda taşınabilir eser var. Bunların sergilenebilmesi için çok ciddi bize bir alan sunuyor. Bununla beraber Milli Saraylar Enstitüsü’nün bir kolunu burada yapıp, sadece Edirne deÄŸil çünkü Edirne’de Sarayı’nın dışında da muazzam bir tarihi birikimimiz var. Edirne ÅŸehrine ve bunun ötesinde Balkanlar’daki tarihi mirasımıza yönelik çalışmaları, akademik çalışmaları yürüteceÄŸimiz bir kolumuz olacak. Aynı zamanda içinde bir kültür merkezi olacak. Yani bu anlamda Edirne’ye çok ciddi bir kıymetli bir müze ve kültür merkezi kazandıracağımızı söyleyebilirim” ifadelerini kullandı.
‘SARAYIN EN Ä°KONÄ°K YAPISI CÄ°HANNÃœMA KÖŞKÃœ’
Edirne Sarayı kazısında ikinci aÅŸamaya baÅŸladıklarını anlatan Yıldız, sarayın kalbi konumundaki Cihannüma Kasrı’na da yoÄŸunlaÅŸtıklarını belirterek, “Cihannüma Kasrı 2017 yılından itibaren Kültür Bakanlığı’nın denetimindeyken ciddi anlamda çalışılmış, güzel bir restorasyon projesi hazırlanmış. Biz ekim ayında burayı devraldığımızda bu projeyle beraber, bu çalışmaya baÅŸlayabileceÄŸimizi gördük. Bizden önce koruma kurullarının onayladığı bir proje. Bizim bilim kurulumuzun da uygun görmesiyle ÅŸu an siz de görüyorsunuz ki uygulamaya baÅŸladı. Bu çok önemli bir aÅŸama. Edirne Sarayı’nın en ikonik yapısı Cihannüma Köşkü. Zaten Edirne Sarayı, Topkapı Sarayı’yla gerçekten ciddi anlamda benzerlikler taşıyan bir saray. Hemen hemen aynı dönemde yapılmış, biraz kısa bir süre Topkapı’dan önce baÅŸlamış olmasına raÄŸmen burada yapılan çalışmalarda bunun bilimsel hazırlıklarında yürütülen Bilim Kurulu toplantısında bizden önce yapılan kazı çalışmalarında da ve elimize ulaÅŸan arÅŸiv belgelerinde de görüyoruz ki plan olarak da Topkapı Sarayı’na çok benziyor. Bu bundan sonra yapılacak çalışmaları oldukça kolaylaÅŸtıracak bir husus” dedi.
’35 MÄ°LYON LÄ°RA KAYNAK AYRILDI’
Edirne Sarayı için 5 yıllık master plan hazırlandığını hatırlatan Yıldız, “Bu 5 yıllık master planının sonucunda Edirne Sarayı’nın ülkemize yakışır bir tarihi miras olarak kültür hazinemizdeki yerini almasını hedefliyoruz. Çalışmanın temel sacayağı budur. 2023 yılı içerisinde Cihannüma Kasrı ile beraber ÅŸu an Edirne Sarayı’nın tarihindeki en ciddi ve en kapsamlı kazı çalışmaları da burada yürütülüyor. Bütün bu ilmi heyetin gözetiminde bu kazı çalışmaları, Milli Saraylar’ın saÄŸladığı imkan ve destekle sürdürülüyor. Sadece kazı çalışmaları için bu yıl Milli Saraylar’ın hazır ayırdığı kaynak 35 milyon lira. Siz de görüyorsunuz alanın pek çok yerinde çok seri ve kapsamlı bir ÅŸekilde bu kazı çalışmaları yürütülüyor. Buradan ulaÅŸacağımız verilerle de az evvel ifade ettiÄŸim gibi sarayın ne ÅŸekilde ihya edilebileceÄŸi nihai halini bulmuÅŸ olacak” diye konuÅŸtu.