Türkiye
Ä°zmir Körfezi’nde ‘kırmızı- turuncu renk’ uyarısı


TÃœRKÄ°YE Tabiatını Koruma DerneÄŸi (TTKD) Bilim Danışmanı Dr. Erol Kesici, Ä°zmir Körfezi’nde görülen kırmızı ya da turuncu renk deÄŸiÅŸiminin alglerden kaynaklandığını belirterek, “Ä°zmir’de baÅŸlı başına sorun olan deniz marulu da söz konusu. Bu da yine kirlilik nedeniyle oluÅŸur. Deniz marulu ve bu algler birleÅŸtiÄŸinde körfezde müsilaja sebep olabilir. Åžu anda görünen durum zaten müsilajın belirtileri” dedi.
CumhurbaÅŸkanlığı Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Modeli Kurulu Ãœyesi ve TTKD Bilim Danışmanı Dr. Erol Kesici, Ä°zmir Körfezi’nde Bostanlı, Karşıyaka, Bayraklı, Konak, Narlıdere gibi birçok noktada suyun kırmızı ya da turuncu renklere boyanmasına iliÅŸkin konuÅŸtu. Dr. Kesici, son 1 haftada görülen renk deÄŸiÅŸiminin mikroskobik alg türü (su yosunu) nedeniyle yaÅŸandığını belirtti.
Ä°zmir Körfezi gibi biyolojik çeÅŸitliliÄŸi giderek azalan, su kalitesi bakımından kirlilik yükü fazla ortamlarda, bu tür alglerin aşırı çoÄŸalıp, kirliliÄŸe neden olduÄŸunu belirten Dr. Kesici, “Bu durum, antropojenik ötrofikasyonun (kültürel kirlilik) çok önemli göstergelerindendir. Ä°zmir Körfezi atık yüklü derelerin, çevresindeki yerleÅŸimlerin, tarım ve sanayinin yoÄŸun baskısı altında. Körfezin kirlilik sorunu yarım asırdır sürüyor. Ä°zmir Körfezi’nin suyunda atıklar nedeniyle azot ve fosfor yükü oldukça fazla” dedi.
‘DOÄžAL, BÄ°YOLOJÄ°K BÄ°R OLAY DEĞİLDÄ°R’
Bu tür alglerin aşırı çoÄŸalıp, ortamda oluÅŸturduÄŸu örtünün oksijen miktarını azalttığını açıklayan Dr. Kesici, “Bu durum bulanıklığa, ortamdaki biyokimyasal reaksiyonların artmasına yol açar. Işınların dip kesime ulaÅŸmasını engelleyerek, dip çamurundaki bakterileÅŸmeyi artırır. Bu olumsuzluklar, toksik etkileri ile deniz ekosistemindeki biyolojik çeÅŸitliliÄŸin azalmasına neden olur. Ä°zmir Körfezi’nde sıklıkla meydana gelen durum, doÄŸal, biyolojik bir olay deÄŸildir” diye konuÅŸtu.
‘ALP PATLAMASI GELÄ°P, GEÇİCÄ° GÖRÃœLMEMELÄ°’
Ä°zmir Körfezi’nin çok hassas dengeye sahip olduÄŸuna dikkati çeken Dr. Kesici, “Özenle, geçici deÄŸil; bilimsel çözüm yolları ile korunması, kullanılması gerekir. Körfez, kültürel kirliliÄŸin çok yoÄŸun baskısı altında. Yazın körfezde yaÅŸamı büyük oranda etkileyen koku ve görüntü kirliliÄŸi, deniz marullarının aşırı artışının etkisi, kirlilik göstergesi olan alg patlaması gelip, geçici görülmemeli ve de göz ardı edilmemeli. Bunlar, denizin kirlenmesinin belirtisi olarak bilinir. Daha da kötüsü; belli süre sonra dağılan bu küme cisimler dibe çökerek, parçalanmak için deniz suyundaki oksijeni tüketecek, bu sırada oksijensiz kalan canlılarda toplu veya kısmi ölümler görülebilecektir” dedi.
‘ALGLER ATIKLARI DA TUTUYOR’
Bu alglerin salyalaÅŸma etkisi ile Ä°zmir Körfezi’ndeki petrol ve kimyasal türevdeki atıkları tutarak, kirliliÄŸin aşırı boyutlara ulaÅŸmasına neden olabileceÄŸini belirten Dr. Kesici, “Ä°zmir Körfezi’nde bu tür doÄŸal olmayan biyokimyasal olaylar sonucunda müsilaj tehdidi de giderek artacaktır. Bu tür istenmeyen kirlilik oluÅŸumları oluÅŸtuktan sonra deÄŸil; oluÅŸmadan önce önlemler alınmalıdır. Çözüm, bu tür oluÅŸumların ve yüzey atıklarının kepçeler ile temizlenmesi de deÄŸildir. Çok hassas olan körfeze atık su bırakılmasına engel olunmalıdır. Bunun için de derelerin bulunduÄŸu yerlere mutlaka arıtma üniteleri kurulmalı” diye konuÅŸtu.
‘KÖPREZDEKÄ° DÄ°P ÇAMURU GÄ°DEREK ÇOÄžALIYOR’
Ä°zmir Körfezi’ndeki dip çamuruna da dikkati çeken Dr. Kesici, şöyle konuÅŸtu:
“Yağışlar ile yine kültürel kirlilik deÄŸimiz körfez etrafındaki bina ve diÄŸer kirletici unsurların çok yoÄŸun olmasıyla körfezdeki dip çamuru da giderek çoÄŸalmaktadır. Her yıl mutlaka Ä°zmir Körfezi’nde dip çamurunun temizliÄŸine devam edilmelidir. Ä°zmir’de baÅŸlı başına sorun olan deniz marulu da söz konusu. Bu da yine kirlilik nedeniyle oluÅŸur. Deniz marulu ve bu algler birleÅŸtiÄŸinde körfezde müsilaja sebep olabilir. Åžu anda görünen durum zaten müsilajın belirtileri. Bunun aşırı ÅŸekilde devam etmesi, önlem alınmaması kirlilik açısından çok tehlikeli. Bunların yüzeyden toplanması yeterli deÄŸil; deniz dip çamuru da temizlenmeli.”
‘DENGELÄ° ORTAMDA ALGLER DOÄžAL VE ÖNEMLÄ°’
Öte yandan Dr. Kesici, dengeli bir ekosistem ortamında alglerin doğal ve önemli olduğunu, bünyelerindeki azot, fosfor gibi elementleri karbonhidrata çevirip, suyun oksijen miktarını artırdığını söyledi. Özellikle kültürel kirlilik nedeniyle alglerin doğal işlevlerini yerine getiremediğini ifade eden Dr. Kesici, bu tek hücreli mikro organizmaların yaz geceleri mavi yeşil ışık verip, biyolüminesansa (kimyasal enerjinin ışık enerjisine dönüştürülmesi ile ışık üretilmesi ve yayılması) neden olduklarını da vurguladı.
