Politika
Bakan Dönmez: O işletmemizde aynı uçaklarda olduğu gibi karakutumuz var, ihmal varsa gereği yapılacak


ENERJÄ° ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Bartın’ın Amasra ilçesindeki maden kazasına iliÅŸkin, “O iÅŸletmemizde aynı uçaklarda olduÄŸu gibi karakutumuz var. O ana kadar gerçekleÅŸen tüm ölçümler, aÅŸağı ve yukarıdaki görevlilerin arasındaki her türlü telsiz ve telefon konuÅŸması kayıt altında. BilirkiÅŸi ve denetçiler olayı aydınlığa kavuÅŸturacak. Hiçbir endiÅŸeniz olmasın, en ufak ihmal varsa gereÄŸi yapılacak” dedi.
TBMM Genel Kurulu, HDP’li Meclis BaÅŸkan Vekili Nimetullah ErdoÄŸmuÅŸ BaÅŸkanlığı’nda toplandı. Genel Kurulda, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Bartın’ın Amasra ilçesinde 41 işçinin ölümüyle sonuçlanan maden kazasına iliÅŸkin bilgilendirme yaptı.
‘GRÄ°ZU PATLAMASI OLDUÄžU DEÄžERLENDÄ°RÄ°LMEKTE’
Bakan Dönmez, 14 Ekim Cuma günü saat 18.10 sıralarında Türkiye TaÅŸkömürü Kurumu (TTK) Amasra Müessesesi’nde yaÅŸanan kazaya iliÅŸkin, “Söz konusu vahim hadisenin metan gazının boÅŸalmasına baÄŸlı olarak grizu patlaması ÅŸeklinde meydana geldiÄŸi  deÄŸerlendirilmektedir. Patlamanın ardından galeride kısmi yangınlar oluÅŸmuÅŸ, keza kömür üretiminin yapıldığı alanda da kısmi göçükler meydana gelmiÅŸtir. Kazanın meydana geldiÄŸi saat 16.00-24.00 vardiyasında 110 madenci kardeÅŸimiz çalışmaktaydı. Madencilerimizden 58’i saÄŸ olarak tahliye edildi. Ne yazık ki 41 madenci kardeÅŸimiz hayatını kaybetti. 11 madencimiz ise yaralı olarak hastanelere sevk edildi. 6 madencimiz SaÄŸlık Bakanlığı’nın ambulans uçağıyla Ä°stanbul Çam ve Sakura Åžehir Hastanesine sevk edildi. Kalan 5 yaralı madencimizin tedavilerine Bartın’da devam edildi. Bugün itibariyle sadece Ä°stanbul’da 6 madencimizin tedavisi devam ediyor. Bartın’daki bütün yaralı madencilerimiz taburcu edildi. Kazanın ardından 18 saat içerisinde arama kurtarma faaliyetleri tamamlandı. Müessesede üretime ara verildi. Yangının havayla irtibatını keserek söndürülmesi için iki noktadan baraj yapımı tamamlandı” dedi.
‘TTK YATIRIMININ YÃœZDE 33’Ãœ Ä°Åž GÃœVENLİĞİNE AYRILMIÅž’
Ardından madenlerde alınan önlemleri ve yapılan yatırımları alınan Dönmez, “TTK’nın 2010’dan bu yana yaptığı yaklaşık 677 milyon liralık yatırımın yüzde 33’ü iÅŸ güvenliÄŸine ayrılmıştır. TTK’nın beÅŸ müessesesinden en küçüğü olan Amasra Müessese’mize ise aynı yıllar arasında yaklaşık 77 milyon liralık yatırım yapıldı. Bu yatırımların yarısı iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸine iliÅŸkin yatırımlara aittir. Bu da yüzde 49’a tekabül etmektedir. Ä°lgili yönetmeliÄŸe göre her 250 çalışana 1 iÅŸ saÄŸlığı güvenliÄŸi uzmanı görevlendirilmesi zorunluyken, TTK Amasra Müessesemizde 580 çalışana 16 iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi uzmanı görevlendirilmiÅŸtir. Yani her 37 madencimize 1 iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi uzmanı düşmektedir” diye konuÅŸtu.
Ayrıca Türkiye’de tüm madenleri denetlemekle görevli olan ve ülke genelinde risk gruplarını da dikkate alarak yılda ortalama 8 bin denetim gerçekleÅŸtiren Maden ve Petrol Ä°ÅŸleri Genel Müdürlüğü tarafından yer altı kömür ocaklarının yılda en az 4 defa denetlendiÄŸini kaydeden Bakan Dönmez, “Bu kapsamda TTK Amasra Müessesesi’nin de bu yıl yapılan dördüncü yani son denetimi 21-27 AÄŸustos tarihleri arasında yer altı uzmanları tarafından yerinde denetimi gerçekleÅŸtirildi. Bu denetimlerde teknik ve idari düzenlemelere aykırı bir husus tespit edilmemiÅŸtir” ifadelerini kullandı.
Kazanın ardından baÅŸlatılan adli ve idari soruÅŸturmalara da deÄŸinen Dönmez, “Olayın meydana geldiÄŸi ilk andan itibaren Bartın Cumhuriyet BaÅŸsavcılığı tarafından 6 savcı görevlendirmek suretiyle adli soruÅŸturma baÅŸlatılmıştır. Bakanlığımız ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından ayrıca idari teknik soruÅŸturma ve denetimler baÅŸlatıldı. Olayın tüm boyutlarıyla açıklığa kavuÅŸması için gerekli her türlü desteÄŸi ilgili denetim birimlerine vereceÄŸiz” dedi.
‘HAYAT HATTI’ TESÄ°S EDÄ°LDÄ°’
Kazanın yaÅŸandığı ilk dakikalarda Sayıştay raporlarının  gündeme getirildiÄŸine dikkat çeken Bakan Dönmez, “2017 ve 2019 yılları Sayıştay raporlarında yer alan ‘Solunabilir ve patlayabilir tozla mücadelede’ baÅŸlığı altındaki hususların dikkate alınmadığı iddiası ortaya atılmıştır. Bu iddiaya iliÅŸkin, ölçümler ve kontroller tam yapılmakta ve mevzuatta belirtildiÄŸi seviyede tutulmaktadır” açıklamasında bulundu.
Ardından Soma ve Ermenek kazalarından sonra mevzuattaki düzenlemelere istinaden TTK’da iyileÅŸmeler yapılmadığına dair iddialara yanıt veren Dönmez, ÅŸunları söyledi:
“Tüm müesseselerde bulunan toplam 200 kilometrelik yer altı açıklıklarında ‘Hayat Hattı’ tesis edildi. Yer altı ferdi kurtarıcı maske deÄŸiÅŸim istasyonları kuruldu. Tüm iÅŸ süreçleri için risk deÄŸerlendirme yükümlülüğü getirilmiÅŸ, bu husus kurum tarafından titizlikle takip edilmiÅŸtir. Yer altında metan, oksijen, karbonmonoksit, hidrojen sülfür, sıcaklık ve hava hızını ölçen sensörlerin bulunması zorunluluÄŸu yerine getirilmiÅŸtir. Bağımsız çalışan her ekipte en az 1 adet seyyar gaz ölçüm cihazı bulunmaktadır. Ayrıca konveyör haberleÅŸme ve acil ikaz sistemi, tahlisiye cihazı, el tipi sıcaklık ve basınç ölçer, çoklu gaz analiz seti, merkezi gaz izleme sistemi, exproof kamera, ana nefeslik aspiratör modernizasyonu, kiÅŸisel oksijen maskeleri, antistatik iÅŸ elbiseleri, basınç teneffüs istasyonları, otomatik yangın söndürme sistemleri, tali havalandırma pervaneleri gibi burada daha sayamayacağım 50 kalemde gerek bireysel gerekse de sahaya yönelik iyileÅŸtirmeler yapıldı. 2022 yılı içinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı iÅŸ denetçilerince kurum iÅŸ yerlerinde tam 26 denetim yapılmış olup bunun 4 tanesi Amasra TaÅŸkömürü Ä°ÅŸletme Müessesesi yer altı iÅŸ yerlerinde gerçekleÅŸtirilmiÅŸtir. Yine bakanlığımıza baÄŸlı Maden ve Petrol Ä°ÅŸleri Genel Müdürlüğü görevlilerince kurum iÅŸ yerlerinde 45 denetim yapılmış olup bunun 7’si Amasra TaÅŸkömürü Ä°ÅŸletme Müessesesi yer altı iÅŸ yerlerinde gerçekleÅŸtirilmiÅŸtir.”
‘EN UFAK Ä°HMAL VARSA GEREĞİ YAPILACAK’
Bakan Dönmez, maden ocağının patlayacağı iddialarına ve patlamanın olabilme risklerini ilişkin de, şöyle dedi:
“O iÅŸletmemizde aynı uçaklarda olduÄŸu gibi karakutumuz var. O ana kadar gerçekleÅŸen tüm ölçümler, aÅŸağı ve yukarıdaki görevlilerin arasındaki her türlü telsiz ve telefon konuÅŸması kayıt altında. Bunların hepsi de incelemeye ve denetime tabii olacak. Hiçbir endiÅŸeniz olmasın, en ufak ihmal varsa gereÄŸi yapılacak. Havadaki metan gazı oranının yüzde 5 ila yüzde 15 arasında olması, en ufak bir kıvılcım ve benzeri ısı kaynağına temas etmesi halinde grizu patlaması meydana gelmektedir. Yani 3 ÅŸey bir arada olursa patlama olur. Yanıcı madde. Ki burada metan. Hava ve yakıcı madde. Ayrıca ÅŸu hususları da belirtmek isterim ki; maden iÅŸ yerlerinde, iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi yönetmeliÄŸine göre, ortamda yüzde 1 oranında metan bulunması durumunda patlatma yapılmaz. Yüzde 1,5 metan varsa emniyet amaçlı elektrik kesilir. Yüzde 2 metan bulunması durumunda madenciler çalışma ortamından tahliye edilir. Gaz izleme sensörleriyle de ortamdaki gaz belirli deÄŸerlerin üzerine çıktığında sesli ve ışıklı alarm verilerek çalışanlar uyarılmaktadır. TTK Amasra Müessesi’ne kurulan sensörlerle metan oranı yüzde 1,5 deÄŸerine ulaÅŸtığında hem Merkezi Gaz Ä°zleme Sisteminde hem de yer altındaki sistemde sarı ışık yanmakta ve sesli uyarı vermektedir. Akabinde Merkezi Gaz Ä°zleme Birimi tarafından ilgili birimler hemen telefonla bilgilendirilip sistem takibe alınmaktadır. Metan oranı yüzde 2 deÄŸerini bulduÄŸunda yer altındaki sistemde ve yer üstündeki merkezi gaz izleme ünitesinde kırmızı alarm devreye girer ve hemen acil durum prosedürü iÅŸletilmek suretiyle çalışanlar tahliye edilerek temiz havaya çıkarılmaktadır.”
‘HAVADAKÄ° SON METAN ORANI YÃœZDE 1,69’
Kazadan önceki son kayıtlar incelendiÄŸinde ortamdaki metan gazı oranın önce 1,5 seviyesine ulaÅŸtığını, saat 18.05 sularında da emniyet amaçlı elektriklerin  kesildiÄŸini anlatan Dönmez,  “Son kayıt havadaki metan oranı yüzde 1.69 olarak ölçüldüğünü göstermektedir. 18.09’dan sonra kayıt alınmadı. Merkezi gaz izleme istasyonunda ölçüm bu. Bütün birimler, bilirkiÅŸiler, bu deÄŸerleri tek tek deÄŸerlendirecek. BilirkiÅŸi ve denetçiler olayı aydınlığa kavuÅŸturacak” diye konuÅŸtu.
