Dünya
Mars uzay aracı milyonlarca yıllık sırrı ortaya çıkardı


NASAnın Perseverance keşif aracının, Mars yüzeyindeki tuhaf kayaçlara lazerle analiz yaparak Kızıl Gezegen’in geçmişine dair önemli ipuçları elde ettiği bildirildi. Mars’ın Jezero Kraterinde keşfedilen açık renkli kayaçlar, çok sıcak ve nemli koşullarda oluşabilecek mineraller içeriyor. Bu da gezegenin düşünülenden çok daha farklı bir yer olabileceğini gösteriyor.
ABDdeki Purdue Üniversitesinden gezegen bilimci Roger Wiens, dünyada bu tür minerallerin yoğun yağış alan sıcak iklimlerde veya kaplıcalar gibi hidrotermal sistemlerde oluştuğunu söyledi. Wiens, bu minerallerin, kayaların uzun süre akan suyun içinde kalmasıyla meydana geldiğini belirterek, “Sıcak su, kayaçlardan çözünebilen tüm elementleri zamanla uzaklaştırır ve geriye yalnızca en dirençli olanları bırakır. Mars gibi soğuk ve kuru bir gezegende böyle bir keşif yapmak gerçekten şaşırtıcı” dedi.
NASA’nın Perseverance keşif aracı Jezero Kraterinde keşfedilen ve çevresiyle uyumsuz görünen açık renkli kayaçları inceledi. Bu tür kayaçlara, bulundukları bölgeye sonradan taşındıkları için ‘yüzey kayaçları’ deniyor. Araştırmacılar, Perseverance’ı ‘Lazerle Uyarılmış Ayrışma Spektroskopisi’ adı verilen bir teknoloji kullanarak bu kayaçları incelemekle görevlendirdi. Bu teknik, kayaçlara lazer atışı yaparak içeriğini analiz ediyor. Lazer, mineralin küçük bir kısmını buharlaştırarak atomlarını ve iyonlarını uyarıyor. Daha sonra, spektroskopi cihazı yayılan ışığı inceleyerek mineralin bileşimini belirliyor. Sonuçlar bilim insanlarını şaşırttı. Wiens, keşfin beklenmedik olduğunu söyleyerek, “Bu kayaçlar, Marsta daha önce gördüğümüz hiçbir şeye benzemiyor” ifadesini kullandı.
Analizler, kayaçların büyük oranda ‘kaolinit’ adı verilen yumuşak, beyaz renkli bir silikat kili mineralinden oluştuğunu ortaya koydu. Mars’taki kaolinit, Dünya’dakinden daha sertti. Bunun, Mars’taki farklı aşınma koşullarından kaynaklandığı düşünülüyor. Araştırmacılar ayrıca kayaçlarda ‘spinel’ adı verilen başka bir mineralin de izlerine rastladı. Spinel, Dünya’da magnezyum alüminyum içeren değerli bir taş olarak biliniyor. Fakat Mars’taki kaolinit kayaçlarında nasıl oluştuğu henüz bilinmiyor. Bilim insanları, bu mineralin hem volkanik hem de başkalaşım süreçlerle oluşabilen alüminyum açısından zengin bir tür olabileceğini düşünüyor.
