Ekonomi
5 Yılda Emekli Olmak Mümkün mü? 1800 Günde Emeklilik Kapısı Açılıyor
İşyerinde hastalanarak çalışamaz duruma gelenler, belirli koşullar altında maaş alabiliyor.
İşyerinde hastalanarak çalışamaz duruma gelenler, belirli koşullar altında maaş alabiliyor.
Emeklilikle ilgili sıkça sorulan sorulardan biri, az primle emeklilik hakkıdır. 1999’dan önce işe başlayanlar, 3600 gün primle emekli olabiliyor. 1999 sonrası SSK için bu süre 4500 güne, Bağkur için ise 5400 güne çıkmıştır. Prim süresi yeterli olmayanlar, yaş şartını (58-60) tamamladıklarında emekli olabiliyor. Ancak, daha az primle emekli olmanın yolu, işgücü kaybı üzerinden geçiyor. Buna “malulen emeklilik” deniyor.
Maluliyet Raporu Almak
Bir işveren altında çalışanlar, Bağkur’lu olanlar ve kamu görevlileri, iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle çalışma gücünün en az %60’ını kaybettiklerinde malulen emekli olabilirler. Emeklilik için maluliyet raporu almak zorunludur. Çalışanlar tarafından sıkça yanlış bilinen bir konu, hastaneden alınacak raporun emeklilik için yeterli olduğudur; bu nedenle SGK’nın yönlendirmesi önemlidir.
Rapor Alımı ve Koşullar
Maluliyet raporunun alınabilmesi için, kişilerin bulundukları il veya ilçedeki SGK merkezlerine başvurması ve yetkili hastanelere sevk edilmeleri gerekmektedir. Her engelli birey malul sayılmamakta; burada belirleyici olan, işgücü kaybının %60 ve üzeri olmasıdır. Ayrıca, en az 1800 gün prim ödemesi gerekmektedir. Çalışma gücü kaybı, sigortalı olunan tarihten sonra başlamış olmalıdır. Doğuştan engelli kişiler için emeklilik şartları farklıdır.
Sürekli Bakım İhtiyacı Olanlar İçin Şartlar
Sürekli bir başkasının bakımına muhtaç durumda olan sigortalılar için, 10 yıllık sigortalılık süresi aranmaksızın, 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödenmiş olmalıdır. Bu şartları yerine getirenler, malullük aylığı almaya hak kazanırlar.
Güncel Hastalık Listesi ve Malulen Emeklilik
SGK, malulen emekliliğe neden olabilecek hastalıkları belirlemekte ve bu listeyi güncel tutmaktadır. Şu anda toplamda 160’a yakın sağlık sorunu nedeniyle malulen emeklilik talep edilebilmektedir. Bunlar arasında en yaygın olanları şunlardır:
- Kanser
- Epilepsi
- Demans
- Beyin tümörleri
- Parkinson sendromu
- Serebral palsi
- Multiple Skleroz (MS)
- Zeka gerilikleri (IQ 50 ve altı)
- Şizofreni
- Bipolar bozukluk
- Görme azlığı
- Denge bozuklukları ve işitme kaybı
- Anemi
- Organ kaybı
- Behçet hastalığı
- Karaciğer sirozu
- Kalp yetmezliği
- Tüberküloz
- AIDS
Organ Nakli ve Maluliyet
Organ nakli (böbrek, karaciğer, akciğer, kalp gibi) olanlar da malul sayılmaktadır. SGK, hangi organ nakli veya sağlık sorunuyla malul olunacağını değerlendirebilmektedir. Malulen emekli olan kişilere, genellikle “2 yıl sonra muayeneye gelin” denilmektedir. Bu muayenede işgücü kaybı %60’ın altında tespit edilirse, maaş kesilecektir.
Mirasçıların Hakkı
Malulen emeklilik işlemleri bazen uzayabilmektedir. Bu süreçte malul vefat ederse, mirasçısı hakediş tarihinden itibaren ödemeyi alabilir. Mirasçıya ödeme, vefat eden malul için rapor çıktıktan sonra yapılmaktadır. Bağkur’luların malul aylığı alabilmesi için SGK’ya prim borcu bulunmaması gerekmektedir. Malulen emeklilikte alınacak maaş, normal emekli maaşından daha düşük olmaktadır.
KAYNAK: HABER MERKEZİ
